Geheugenprobleem of is er meer aan de hand?

Lochem is een dementievriendelijke gemeente en zet zich actief in om mensen met dementie en hun mantelzorgers zo lang mogelijk mee te laten doen in de samenleving. Dit is het eerste deel van een reeks van vijf artikelen die de komende weken wekelijks zullen worden gepubliceerd. 

Lochem – De huisarts is vaak het eerste aanspreekpunt als iemand geheugenproblemen heeft. Daar kan een patiënt zichzelf ongerust over maken, maar meestal is het een naaste die als eerste een ‘niet-pluis-gevoel’ heeft.

Bij Huisartsenpraktijk het Oude Postkantoor in Lochem werken drie huisartsen. In Nederland heeft elke praktijk gemiddeld 20 patiënten met dementie. In Lochem is de gemiddelde leeftijd hoger en zijn het er meer. Aafke Rensink en Grada Hebbink zijn praktijkondersteuners ouderenzorg. Zij bekommeren zich om patiënten die problemen krijgen bij het ouder worden. Dan gaat het bijvoorbeeld over dementie, maar ook over lichamelijke klachten.

Signalen herkennen
“Als we ouder worden, krijgen we allemaal te maken met geheugenproblemen, maar hoe weet je of er echt iets aan de hand is? Daar zijn echt meerdere gesprekken voor nodig. Dat je niet op een naam kunt komen, is heel normaal. Als geheugenproblemen langzamerhand steeds erger worden, is dat wel een signaal.”

Testen en onderzoeken
De praktijkondersteuner kan testen uitvoeren die kunnen ondersteunen bij de diagnose dementie. “We laten iemand bijvoorbeeld een klok tekenen. Het lijkt heel simpel. Een rondje met cijfers erin en dan wijzers die een tijd aangeven. Iemand met dementie kan daar veel moeite mee hebben. Het is niet de enige test die we doen, we doen ook geheugentestjes. De huisarts doet lichamelijk onderzoek, dat gebeurt ook om andere ziektes uit te sluiten. Mensen kunnen namelijk om andere redenen verward overkomen. Bijvoorbeeld door verkeerd medicijngebruik of vitaminetekort. Bloedonderzoek kan dat aantonen. Depressiviteit en een schokkende gebeurtenis, zoals het verlies van een partner, kunnen oorzaak zijn van geheugenproblemen.” Als de huisarts over de diagnose twijfelt, schakelt hij een geriater of specialist ouderengeneeskunde in.

Rol van de naasten
Vaak zijn het de naasten die merken dat iemands gedrag verandert. Dat iemand zich terugtrekt in gezelschap, moeite heeft met apparaten, bij het uitpakken van de vaatwasser niet weet waar de spullen staan. De praktijk signaleert soms zelf dat iemand afspraken vergeet of medicatie niet goed inneemt. En het gebeurt dat de thuiszorg of andere zorgverleners, zoals de apotheek, fysiotherapeut of diëtiste, contact opnemen met de huisarts.

Waarom een diagnose?
Op de vraag waarom het belangrijk is om te weten of iemand dementie heeft, antwoorden de praktijkondersteuners: “Je wilt snappen waar problemen vandaan komen en daar een passende behandeling op inzetten. We geven voorlichting en zorgen voor begeleiding. Als we zien dat dingen niet goed gaan, kunnen we extra hulp inzetten. Bijvoorbeeld een casemanager van het Dementienetwerk. Zo voorkomen we crisissituaties. Mensen kunnen aan het begin van dementie nog beslissingen nemen. Bijvoorbeeld over het levenseinde, euthanasie, het maken van een testament of mentorschap. Het is niet makkelijk om daarover te praten, maar wel belangrijk. Bespreek bijvoorbeeld met je naasten waar je later zou willen wonen, als het thuis niet meer gaat.”

Thuisbezoeken en ondersteuning
Aafke en Grada zoeken mensen thuis op. Die huisbezoeken worden erg op prijs gesteld. Als er dagbesteding, intensievere zorg of thuisbegeleiding nodig is, vragen de praktijkondersteuners een indicatie aan.

Effectieve communicatie via OZO
“We kunnen goed en veilig via OZO communiceren. Dat is een platform dat alle zorgverleners en ook de mantelzorgers verbindt. We betrekken graag de familie bij de zorg, daar moet de patiënt toestemming voor geven. We willen de mantelzorgers zo veel mogelijk ondersteunen. In Lochem werken we daarvoor met een heel netwerk samen. Het doel is dat iemand zo lang mogelijk zelfstandig en veilig thuis kan blijven wonen.”

Meer ervaringsverhalen:

• Zorgen dat mensen met dementie zo lang mogelijk meedoen – ouderenconsulent.
• Warm welkom bij Alzheimer Trefpunt – vrijwilligerscoördinator
• Laat ons op tijd toe in je leven – casemanager dementie
• In Almen helpen inwoners elkaar – coördinator zinvolle daginvulling